ÖN ADLAR
ÖNAD ( SIFAT ) : Adlardan önce gelerek varlıkların durumunu, biçimini, rengini ve sayısını belirten sözcüklere ÖN AD ( SIFAT ) denir.
Eski ev Güzel ev Büyük ev
Beyaz ev Üç ev Beşinci ev
ÖN ADLARIN ÖZELLİKLERİ
*Önadlar addan önce kullanılır
*Durum eki, çoğul eki, iyelik eki ve tamlama eki almazlar
ÖN AD ÇEŞİTLERİ
NİTELEME ÖNADLARI: Varlıkların rengini, biçimini, durumunu kısaca yapısına ilişkin özelliklerini gösteren sözcüklere NİTELEME ÖNADLARI denir.
Kirli masa Yuvarlak masa Yeni masa Kırık masa
BELİRTME ÖNADLARI: Varlıkların yerini, sayısını gösteren onları işaret yoluyla, soru yoluyla veya yaklaşık olarak belirten sözcüklere BELİRTME ÖNADLARI denir.
1-İŞARET ÖNADLARI: Varlıkları işaret yoluyla belirten ( Bu – şu –o ) sözcüklerine İŞARET ÖNADLARI denir. Hangi soruyla bulunur?
Bu ev Şu masa O ağaç
2-BELGİSİZ ÖNADLAR: Varlıkları tam olarak değil de aşağı yukarı belirten önadlara BELGİSİZ ÖNADLAR denir.
Bütün çocuklar Biraz peynir Her insan Hiçbir zaman
SORU ÖNADLARI: Adların yerlerini, sayılarını, durumlarını soru yoluyla belirten önadlara SORU ÖNADLARI denir.
Hangi kitap Nasıl ev Ne gün Kaç lira Kaçıncı sınıf
SAYI ÖNADLARI: Varlıkları sayı kavramlarıyla belirten önadlara SAYI ÖNADLARI denir.
* Asıl sayı önadları = Beş elma – Yedi ev
* Kesir sayı önadları = Yarım elma – Bir buçuk ekmek
* Sıra sayı önadları = Dördüncü sıra – Beşinci sınıf
* Üleştirme ( paylaştırma ) sayı önadları = İkişer elma – Üçer çiçek
UNVAN ÖNADLARI: Adlardan önce veya sonra gelip kişilerin rütbe, derece, görev, meslek, sosyal durum veya çeşitli özelliklerini belirten önadlara UNVAN ÖNADLARI denir.
Ali Bey Ayşe Hanım Doktor Hasan Emine Öğretmen Kasap Ahmet
PEKİŞTİRME ÖNADLARI: Niteleme önadlarının ek veya sözcükler yardımıyla kuvvetlenmesine PEKİŞTİRME ÖNADI denir.
Mini mini kediler Güzel mi güzel çiçek Doğru dürüst söz
Acı tatlı günler Masmavi deniz
KÜÇÜLTME ÖNADLARI: Ce – cik – msi – imtrak ekleri alarak küçültülmelerine önadlarda KÜÇÜLTME ÖNADI denir.
Büyükçe ekmek Küçücük araba Acımsı biber Mavimtırak ev
ÖNAD TAMLAMALARI: Tamlayan önad tamlananı ad olan tamlamalara ÖNAD TAMLAMASI denir.
Güzel ev Tatlı elma Üç kedi
ÖNAD TAMLAMASININ ÖZELLİKLERİ
*Önadlar mutlaka bir addan önce kullanılır
*Tamlayan önad, tamlanan addır
*Tamlamada birden fazla önad veya ad olabilir
YAPILARINA GÖRE ÖNADLAR
BASİT ÖNADLAR: Yapım ek almamış kök halindeki önadlara BASİT ÖNADLAR denir.
Kırmızı gül Eski ev
TÜREMİŞ ÖNADLAR: Ad veya eylem soyundan sözcüklere yapım eki getirilerek türetilmiş önadlara TÜREMİŞ ÖNADLAR denir.
Acılı pide Yorgun adam Çizgili defter
BİRLEŞİK ÖNADLAR: Birden çok sözcüğün birleşmesiyle oluşan yeni anlamdaki önadlara BİRLEŞİK ÖNAD denir.
Kahverengi dolap Kuşbaşı et Biraz ekmek |